„Spojrzenie z góry. Archiwum Wandy Rutkiewicz” – tak zatytułowana jest wystawa z unikatowymi zdjęciami i pamiątkami z wypraw Wandy Rutkiewicz – legendy światowego himalaizmu, postaci nietuzinkowej, prezentowana w Muzeum Śląskim w Katowicach.

„Jakaś akcja, zamieć, lawina […] zdjęcia takie najlepiej oddają atmosferę wyprawy wysokogórskiej. W czasie zamieci wszelkie barwy ulegają wzmocnieniu, np. czerwień kombinezonu czy liny. Nie lubię zwykłych zdjęć widokowych. Wolę dynamiczne” – mówiła Wanda wiele lat temu w wywiadzie do magazynu „FOTO”.

I właśnie takie możemy zobaczyć na wystawie. 35 prezentowanych fotografii wykonanych przez Wandę z lat 60., 70., 80. i wczesnych 90. odnaleziono w jej zaginionym przed laty archiwum. Są na nich przede wszystkim górskie krajobrazy, pojawiają się też wspinacze walczący z przejmującym mrozem, śniegiem i wysokością. Widać potęgę gór i jak mały wobec niej jest człowiek, jaki trzeba mieć do gór ogromny szacunek, przemierzając je.

– Pejzaż wysokogórski na zdjęciach Wandy Rutkiewicz jest często zamglony, magiczny i niepokojący, słowem: wzniosły. W tych obrazach można wyczuć niedopowiedzenia, obietnicę innej egzystencji, innej rzeczywistości, podobnie jak u Nikołaja Konstantinowicza Roericha, artysty malarza i podróżnika, który był źródłem inspiracji dla himalaistki. Tak jak on w górach szukała nie tylko piękna, ale także doznań duchowych. To widać na jej fotografiach, które emanują niemal mistycznym nastrojem, w którym człowiek łączy się z otaczającą naturą – mówi dr Katarzyna Gębarowska, jedna z autorek wystawy, badaczka historii fotografii, kuratorka wystaw fotograficznych, fotografka – podczas Vintage Photo Festival – Międzynarodowego Festiwalu Miłośników Fotografii Analogowej w 2022 roku w Bydgoszczy.

Oprócz fotografii na wystawie znajdują się też m.in. pamiątki i rzeczy związane z Wandą, takie jak m.in. aparat fotograficzny, kamerka, żółty kombinezon, w którym się wspinała, namiot, książki jej autorstwa, czołówka, listy do Polskiego Związku Alpinizmu, koszulka z napisem „a woman place is on top Annapurna”. Można też posłuchać i zobaczyć krótki dokument audiowizualny, który specjalnie dla muzeum realizuje Eliza Kubarska, alpinistka, podróżniczka, artystka rzeźbiarka. Filmy Elizy były wielokrotnie nagradzane w Polsce i za granicą na festiwalach filmowych i przeglądach filmowych o tematyce górskiej.

Kuratorkami wystawy „Spojrzenie z góry. Archiwum Wandy Rutkiewicz” są wspomniana już dr Katarzyna Gębarowska i Beata Lisicka. Współpracuje z nimi Eliza Kubarska.

[…]

Więcej w najnowszym wydaniu TATERNIKA, które już niebawem się ukaże. Śledźcie bieżące informacje na naszej stronie internetowej oraz na Facebooku.

Iwona Świetlik

Fot. Patryk Chenc.